پوشش گیاهی و جنگلها: تغییرات بارندگی و ارتفاع سبب شکل گیری انواع پوشش گیاهی در این استان شده است. در مناطق غربی استان مراتع خوب و جنگلهای انبوه بلوط دیده میشود. در سمت شرق از تراکم جنگلهای بلوط کاهش یافته و به تدریج انواع پوشش بوتهای و مراتع ضعیفتر دیده میشود.
مساحت جنگلها: حدود 335000 هکتار، معادل 20 درصد از مساحت استان و 5/2 درصد از جنگلهای کشور.
گونههای گیاهی: حدود 19 جامعه جنگلی با 63 گونه درخت و درختچه در این جنگلها شناسایی شدهاند که بلوط غرب اصلی ترین گونه میباشد که به همراه گونههای دیگر مانند بنه، ارس، نارون، بادام، ارژن، افرا، کیکُم، زالزالک، داغداغان، پلاخور، زبان گنجشک و ... در استان رویش دارند.
گونههای جانوری: استان چهارمحال و بختیاری به دلیل قرار گرفتن در محدودۀ مرکزی رشته کوههای زاگرس، در قلمرو اکوسیستم کوهستانی واقع شده و با داشتن شرایط مساعد طبیعی از تنوع زیستی غنی و کم نظیری از گونههای حیات وحش برخوردار شده است. اکثر نقاط کوهستانی و جنگلی این استان از گذشته تا امروز مأمن حیوانات وحشی بوده است.
مهمترین مناطق زیستمحیطی: از مهمترین مناطق محیط زیستی استان میتوان به تالابها، رودخانهها، چشمهها و جنگلها، مراتع و چراگاهها اشاره کرد.
مهمترین جشنها و اعیاد: 1) مراسم عید نوروز 2) سیزده بدر (سیزده بگرد) 3) اعیاد مذهبی
نژاد مردم: قبل از مهاجرت آریاییها به فلات مرکزی ایران، چهارمحال و بختیاری دارای سکونتگاههای فراوانی بودهاست. اما شواهد نشان میدهد که فارس زبانان مستقر در چهارمحال و بختیاری عمدتاً از مهاجران آریاییاند که حدود هزاره اول قبل از میلاد به این منطقه وارد شدهاند. بیشتر مورخین بختیاریها را ایرانیالاصل میدانند و معتقدند بختیاریها از نژاد پارس هستند.
زبان مردم: زبان مردم استان چهارمحال و بختیاری از ریشۀ فارسی پهلوی و در طیف زبانهای هند و اوروپایی جای دارد. عمدۀ گویشهای مهم مردم استان چهارمحال و بختیاری عبارتند از:
- زبان لُری با گویش بختیاری
- زبان فارسی با گویش معیار
- زبان ترکی بار ریشۀ آذری
- زبان ترکی با ریشۀ قشقایی
موسیقی محلی: استان چهارمحال و بختیاری دارای موسیقی محلی غنی است که به آن «موقوم» گفته میشود. این موسیقی شامل دستگاهها و ردیفهایی است و تعداد مقامهای آن به 25 مقام می رسد و موسیقی سنتی ایران بسیار از آنها وام گرفتهاست. در موسیقی این منطقه امید، عاطفه، عشق، مردانگی و شجاعت به وضوح دیده میشود.
لباس محلی: پوشاک مردمان و زنان بختیاری با مردمان چهارمحال متفاوت است. پوشش مردم چهارمحال شبیه به پوشش رسمی در کشور ایران است. اما چوقا و شلوار دبیت از بارزترین لباسهای محلی بختیاریها محسوب میشود.
مهمترین صنایعدستی محلی: 1) قالی بافی 2) گلیم بافی 3) نمدمالی 4) وریس یا وریسین بافی 5) چوقا (چوغا) بافی 6) قفل سازی 7) سنگ تراشی 8) گیوه دوزی 9) خاتم دوزی10) جاجیم 11) خرسک بافی.
برخی از نخبگان سیاسی، علمی و فرهنگی استان
- حاج ابراهیم خان ضرغام السلطنه: از رهبران مبارزه برای نظام مشروطه.
-
مهمترین جشنها و اعیاد: 1) مراسم عید نوروز 2) سیزده بدر (سیزده بگرد) 3) اعیاد مذهبی
نژاد مردم: قبل از مهاجرت آریاییها به فلات مرکزی ایران، چهارمحال و بختیاری دارای سکونتگاههای فراوانی بودهاست. اما شواهد نشان میدهد که فارس زبانان مستقر در چهارمحال و بختیاری عمدتاً از مهاجران آریاییاند که حدود هزاره اول قبل از میلاد به این منطقه وارد شدهاند. بیشتر مورخین بختیاریها را ایرانیالاصل میدانند و معتقدند بختیاریها از نژاد پارس هستند.
زبان مردم: زبان مردم استان چهارمحال و بختیاری از ریشۀ فارسی پهلوی و در طیف زبانهای هند و اوروپایی جای دارد. عمدۀ گویشهای مهم مردم استان چهارمحال و بختیاری عبارتند از:
- زبان لُری با گویش بختیاری
- زبان فارسی با گویش معیار
- زبان ترکی بار ریشۀ آذری
- زبان ترکی با ریشۀ قشقایی
موسیقی محلی: استان چهارمحال و بختیاری دارای موسیقی محلی غنی است که به آن «موقوم» گفته میشود. این موسیقی شامل دستگاهها و ردیفهایی است و تعداد مقامهای آن به 25 مقام می رسد و موسیقی سنتی ایران بسیار از آنها وام گرفتهاست. در موسیقی این منطقه امید، عاطفه، عشق، مردانگی و شجاعت به وضوح دیده میشود.
لباس محلی: پوشاک مردمان و زنان بختیاری با مردمان چهارمحال متفاوت است. پوشش مردم چهارمحال شبیه به پوشش رسمی در کشور ایران است. اما چوقا و شلوار دبیت از بارزترین لباسهای محلی بختیاریها محسوب میشود.
مهمترین صنایعدستی محلی: 1) قالی بافی 2) گلیم بافی 3) نمدمالی 4) وریس یا وریسین بافی 5) چوقا (چوغا) بافی 6) قفل سازی 7) سنگ تراشی 8) گیوه دوزی 9) خاتم دوزی10) جاجیم 11) خرسک بافی.
برخی از نخبگان سیاسی، علمی و فرهنگی استان
- حاج ابراهیم خان ضرغام السلطنه: از رهبران مبارزه برای نظام مشروطه.
- نجف قلی خان صمصام السلطنه: از رهبران مبارزه برای نظام مشروطه و نخست وزیر.
- حاج علی قلی خان سردار اسعد دوم: از رهبران مبارزه برای نظام مشروطه و وزیر جنگ.
- عمان سامانی: شاعر و عارف شهیر ایرانی در عصر قاجار.
- حسین پژمان بختیاری: شاعر، نویسنده، مترجم و پژوهشگر برجسته معاصر و استاد دانشگاه تهران.
- میرزا حبیب دستان بنی: شاعر ادیب، روزنامه نگار، مترجم و محقق برجسته و اولین نویسنده دستور زبان فارسی.
>نجف قلی خان صمصام السلطنه: از رهبران مبارزه برای نظام مشروطه و نخست وزیر.
- حاج علی قلی خان سردار اسعد دوم: از رهبران مبارزه برای نظام مشروطه و وزیر جنگ.
- عمان سامانی: شاعر و عارف شهیر ایرانی در عصر قاجار.
- حسین پژمان بختیاری: شاعر، نویسنده، مترجم و پژوهشگر برجسته معاصر و استاد دانشگاه تهران.
- میرزا حبیب دستان بنی: شاعر ادیب، روزنامه نگار، مترجم و محقق برجسته و اولین نویسنده دستور زبان فارسی.